Een kennis kwam op het idee om met z’n drieën de Hollandse kaden te bezoeken. Het is een wandelroute die onderdeel is van een serie wandelingen die het Wandelaarsplatvorm (LAW) met de Nederlandse Spoorwegen hebben samengesteld. In principe zijn het wandelingen van NS-station naar NS-station. Wij hebben echter gekozen om met de auto naar Breukelen te rijden, de sprinter naar Woerden te nemen en van Woerden de wandelroute naar Breukelen te lopen. Het was prachtig weer met adembenemende landschappen, mooie blauwe luchten en op wat blaren na een geweldige (wandel) dag.

De route begint officieel op station Woerden en is tot station Breukelen ongeveer 17 km lang.  De wandeling gaat gedeeltelijk over grasdijken en onverharde en gedeeltelijk (veen) kaden. Een deel hiervan gaat over het terrein van particuliere eigenaren. De geschiedkundige informatie over deze kaden is voor een gedeelte overgenomen uit de informatiebrochure van het LAW platvorm. De informatie kan dus afwijken omdat wij zoals gezegd de wandelroute andersom hebben gelopen. De informatie hieronder maakt wel deel uit van de door ons gelopen route:

Woerden

De Oude Rijn was de noordgrens van het Romeinse Rijk. De Romeinen hadden in Woerden een grensfort, het Castellum Laurum.

In 2003 werden overblijfselen van een Romeins vrachtschip in Woerden ontdekt. Het werd gebruikt om Duitse natuursteen (tufen basalt) naar Nederland te vervoeren. In de 2e eeuw na Christus werden de Romeinse hout-aarde-leem kampementen omgebouwd tot stenen forten. In de 12e eeuw liet de Bisschop van Utrecht een slot bouwen als extra grensversterking tegen het Graafschap Holland. Floris V, Graaf van Holland zag echter ook wel wat in het slot. Hij zelf moest dit met de dood bekopen, maar het slot bleef in Hollandse handen, werd versterkt met muren en grachten en in de 14e eeuw verrees er een kasteel. De stad Woerden profiteerde van de ligging aan de Oude Rijn, toen een belangrijke handelsroute. Maar gelegen aan de grens van Holland werd het belegerd door de Spanjaarden, bezet door Franse troepen en geplunderd door Napoleon.

Jaagpad

Het jaagpad was het eerste lange afstandsjaagpad in Holland. Het kwam in 1664 tot stand tijdens het driesteden overleg Leiden- Woerden-Utrecht. De aanleg was voor die tijd een kostbare zaak, omdat er meer dan 100 bruggen moesten worden gebouwd. Deze kosten werden gecompenseerd door tolgeld te heffen. Maar zoals blijkt uit de tekst op een destijds uitgegeven legpenning, bestond er nogal wat verzet tegen het jaagpad: ‘Het jaegpadt lang verwaght,

Spijt wangunst, nu volbracht, Spijt boeren domme kraght, Siert aan en Rijn drie steeden’. Naar dit voorbeeld kwamen er meer jaagpaden en dus trekschuit verbindingen. In de scherpe bocht van de rivier (na ca. 1,5 km) staat nog een ‘rollepaal’ uit de tijd van de trekschuit. Deze diende om de schuit nog even rechtuit te laten varen, terwijl het jaagpad de bocht al om was. Overigens herinnerd de naam Oude Rijn aan de tijd ver voor onze jaartelling, toen de Rijn nog langs Utrecht naar de zee bij Katwijk stroomde.

Kaden

De Hollandse Kade is één van de karakteristieke houtkaden in het Hollandse en Utrechtse veenweide gebied. Een kade is een lijnvormige aarden waterkering en niet zo hoog. De bij de ontginning in cultuur gebrachte gronden werden door middel van deze kaden tevens beschermd tegen wateroverlast. Ze werden vaak beplant met geriefhout. Paden over de kaden dienden tevens als schouwpad. De kaden bleven in gemeenschappelijk eigendom en in beheer van de boeren. De Hollandse Kade is een belangrijke inspiratiebron geweest voor de verhalen van de schrijver Koos van Zoomeren Jaagpad.

Strokenpatroon (voor fotografen een prachtig lijnenspel)

Op de topografische kaart is heel goed het typische strokenpatroon van dit polderlandschap te zien. Rechte sloten, soms wel acht meter breed, doorsnijden het gebied en verdelen het land in regelmatige lange stroken. Het strokenpatroon herinnert aan de ontginning van dit oude veengebied, zo’n 1000 jaar geleden. Dit gebeurde gewoonlijk bloksgewijs vanuit de hogere delen langs de Oude Rijn of de Vecht of vanuit door het veen gegraven weteringen. Dit type verkaveling wordt ook wel boerderijstroken of copen genoemd. Het woord ‘cope’ is in veel plaatsnamen nog terug te vinden, zoals Gerverscop, Heicop, Nieuwkoop.

Kockengen

Kockengen is een heel oud dorp, gelegen tussen de schilderachtige waterlopen de Heicop (gegraven in 1385) en de Bijleveld (gegraven in 1413). Het is waarschijnlijk ontstaan op de oostoever van een veenstroompje, dat hier in het met elzenbroek begroeide veengebied liep. Kockengen heeft tijdenlang, vooral op religieus gebied, een centrumfunctie vervuld. De fraaie dorpskerk, de Maria Hemelvaart kerk, daterend van voor 1350, symboliseert dit nog. In de 15e eeuw kreeg deze door wonderbaarlijke genezingen grote bekendheid als bedevaartskerk. De éénbeukige bakstenen kruiskerk is met zijn gebrandschilderde ramen en een prachtig interieur een van de fraaiste dorpskerken van de provincie Utrecht. In een kleinere gerestaureerde kerk (Nieuwstraat 12) kunt u een bezoek brengen aan Abrona Kunst & Koffie, een dag bestedingsproject voor mensen met een verstandelijke beperking (zie ook horeca onderweg). De wisselende expositie, die vrij toegankelijk is, toont werk uit het eigen atelier en van kunstenaars uit de omgeving.

Kortrijkse Molen

De Kortrijkse Molen is een goed gerestaureerde wipwatermolen oftewel ‘Spinnekop’. Hij staat er tussen wegen, hoogspanningsleiding en spoorweg wat verloren bij. De molen draait meestal op zaterdagen en is dan voor bezoek geopend.

Voor overige foto’s:  klik hier